Vì sao Nhật Bản được gọi là đất nước mặt trời mọc?

Bình minh ở núi Phú Sĩ Nhật Bản

Nhật Bản nằm ở vị trí cực Đông của châu Á, nơi nhìn thấy Mặt Trời mọc đầu tiên mỗi sớm mai

Nữ thần Amaterasu theo tranh vẽ Nhật Bản

Amaterasu được miêu tả trong Kojiki (Cổ Sự Ký) là thần Mặt Trời được sinh ra từ Izanagi, cùng với em trai bà, thần Gió Bão Susano'o, và thần Mặt Trăng Tsukuyomi. Trong truyền thuyết, Amaterasu được miêu tả là vị thần tỏa ra ánh sáng vĩ đại và ấm áp vì hơi ấm và lòng nhân ái đối với những người thờ phụng bà. Có một số huyền thoại khác nói rằng Amaterasu sinh ra từ nước.

Lúc đầu, cả ba vị thần được tôn thờ đều hòa hợp và thế giới yên bình. Bỗng một ngày, trong cơn say, Susano'o giẫm phải đồng lúa của Amaterasu, lấp đầy tất cả các kênh mương của bà, ném thứ ô uế vào cung điện và đền thờ của bà.

Vị nữ thần yêu cầu em trai mình dừng lại nhưng ông ta mặc kệ, thậm chí còn ném xác một con ngựa lang trắng đã lột da vào người hầu gái của bà lúc đó đang dệt vải. Người hầu gái đã chết bởi một thoi cửi buộc bung ra ngoài và đâm xuyên qua người (trong Kojiki, nó đâm vào bộ phận sinh dục).

Amaterasu hết sức bất bình bèn tự nhốt mình vào Thiên Nham Cung (Hang Trời) lấp kín cửa vào khiến nhân gian chìm đắm trong bóng tối không còn ngày đêm. Người tuyên bố hễ chư thần còn chấp nhận cho Susano'o sống chung, bà sẽ ở lì trong Thiên Nham Cung không xuất hiện nữa.

Chư vị thần linh hết sức hoang mang, cùng tập hợp trên dòng Thiên Hà cạn khô, tám triệu vị bàn nhau tìm cách nào hiệu nghiệm nhất khiến Amaterasu rời khỏi Thiên Nham Cung.

Vị thần Mưu cơ là Taka-mi-misubi nói: "Thường thường nữ thần Amaterasu ló dạng mỗi khi nghe tiếng gà gáy, vậy chúng ta nên buộc chạc, rồi cho những con gà trống thật tốt giọng đậu lên đó thay phiên nhau gáy". Tuy nhiên, Amaterasu mãi không ra ngoài.

Taka-mi-misubi lại tìm ra kế khơi gợi trí tò mò của Amaterasu. Thần sai một thần thợ rèn độc nhãn làm một tấm gương thật sáng, đặt trước Hang Trời. Trên tấm gương thần có treo những chuỗi ngọc trắng hình cánh cung và những đồ lễ tết bằng chỉ bạch, rồi tất cả hát lễ van vái (norito).

Tuy nhiên chỉ đến khi nữ thần Amano Uzume xuất hiện với một vũ khúc đặc biệt hài hước, Amaterasu nghe tiếng chư thần cười vang, động lòng hiếu kỳ mới mở hé cửa hang. Rồi cất tiếng hỏi lớn:

Nữ thần Amano Uzume lanh trí trả lời:

Nghe vậy Amaterasu càng động lòng hiếu kỳ và ghen tức, bèn mở rộng cửa bước ra, thoạt nhận thấy bóng mình phản ánh rõ ràng trong gương. Một vị thần ngay lập tức tiến tới cầm lấy tay Amaterasu, chư thần khác chăng dây ngang phía sau, chặn lối vào động.
 

Cảnh tượng nữ thần Amaterasu bước ra từ Hang Trời trong truyền thuyết

Kể từ lúc đó ánh sáng lại chan hoà khắp thế gian, ngày đêm lại bắt đầu vận chuyển.

Sau đó, bà cử cháu trai Ninigi-no-Mikoto đến bình định Nhật Bản: cháu gọi bà bằng kỵ trở thành Thiên hoàng đầu tiên, Thiên hoàng Jimmu. 

Hoa cúc là biểu tượng của Hoàng gia và Quốc huy Nhật Bản
 

Cây Phù Tang trong truyền thuyết Nhật Bản